4.1 BiÓu diÔn ch÷ quèc ng÷ trong l­u tr÷ th«ng tin

§Æc tr­ng c¬ b¶n cña biÓu diÔn ch÷ quèc ng÷ lµ cã mét tËp hîp sinh gåm c¸c ch÷ c¸i vµ dÊu thanh. ViÖc tæ hîp c¸c ch÷ c¸i vµ dÊu thanh b¶o ®¶m biÓu diÔn cho tÊt c¶ c¸c ©m tiÕt tiÕng ViÖt vµ do ®ã biÓu diÔn ®­îc cho tÊt c¶ c¸c tõ tiÕng ViÖt.

TÊt c¶ c¸c d¹ng biÓu diÔn th«ng tin bªn trong m¸y tÝnh ®Òu ph¶i b¶o ®¶m biÓu diÔn ®Çy ®ñ cho mäi thµnh phÇn c¬ b¶n cña ch÷ ViÖt: c¸c ch÷ c¸i, c¶ hoa lÉn th­êng vµ c¸c dÊu thanh. C¸ch biÓu diÔn th«ng tin nµy kh«ng ®­îc phô thuéc vµo bÊt k× kÜ thuËt xö lÝ th«ng tin nµo kh¸c, v× nã lµ nÒn t¶ng cho mäi øng dông cã dïng ch÷ ViÖt.

BiÓu diÔn cho c¸c ©m tiÕt ch÷ ViÖt

§èi víi ch÷ ViÖt, vÊn ®Ò c¬ b¶n cña biÓu diÔn trong l­u tr÷ th«ng tin lµ biÓu diÔn c¸c nguyªn ©m vµ dÊu thanh nh­ thÕ nµo ®Ó thuËn tiÖn cho xö lÝ bªn trong m¸y tÝnh, khi cÇn t¸i t¹o h×nh ¶nh thÓ hiÖn cña ch÷ hay khi tÝnh to¸n, so s¸nh, s¾p xÕp. Theo qui ­íc m· ho¸ quèc tÕ, m· c¸c thµnh phÇn phô ®­îc ®Æt ngay sau m· cña kÝ tù chÝnh. §©y lµ d¹ng biÓu diÔn bªn trong chuÈn cho mäi ng«n ng÷ cã c¸c dÊu phô. §èi víi ch÷ ViÖt, dùa theo qui t¾c nµy, cã thÓ qui ®Þnh d¹ng biÓu diÔn chÝnh cho ©m tiÕt tiÕng ViÖt lµ dÊu thanh ®i ngay sau nguyªn ©m mang dÊu. §iÒu nµy sÏ lµ qui ®Þnh chung cho mäi ho¹t ®éng xö lÝ bªn trong cho ch÷ ViÖt. Sau ®©y lµ mét vµi thÝ dô vÒ viÖc biÓu diÔn dÊu thanh ®i ngay sau nguyªn ©m mang dÊu:

B¶n : B a ? n

®Æc : ® ¨ . c

t¶ : t a ?

tiÕng : t i ª ‘ n g

ViÖt : V i ª . t

Tuy nhiªn ®èi víi ch÷ ViÖt, d¹ng biÓu diÔn víi dÊu thanh ®Æt cuèi mçi ©m tiÕt thuËn tiÖn cho xö lÝ s¾p xÕp theo trËt tù tõ ®iÓn tiÕng ViÖt, nªn lµ mét ph­¬ng ¸n ®­îc xÐt tíi trong c¸c xö lÝ cao cÊp. ViÖc dïng c¸c c¸ch biÓu diÔn nµy nãi chung nªn trong suèt víi ng­êi sö dông, ng­êi dïng cuèi cïng kh«ng ph¶i bËn t©m víi biÓu diÔn trong ®ã. BiÓu diÔn trong chØ lµ qui ­íc cho c¸c chuyªn viªn tin häc ph¸t triÓn øng dông.

M· ho¸ ch÷ ViÖt

BiÓu diÔn th«ng tin bªn trong m¸y tÝnh cho ch÷ ViÖt nh­ vËy lµ viÖc ®Æt t­¬ng øng c¸c thµnh phÇn c¬ b¶n cña ch÷ ViÖt (b¶ng ch÷ c¸i, c¸c thanh) víi mét gi¸ trÞ m· ho¸ nµo ®ã. §ã lµ ¸nh x¹ tù nhiªn tõ cÊu tróc biÓu diÔn cña ng«n ng÷ vµo c¸c d¹ng biÓu diÔn kÜ thuËt kh¸c, còng cßn ®­îc gäi lµ viÖc m· ho¸ cho ng«n ng÷ ViÖt. §Ó biÓu diÔn cho thµnh phÇn sinh cña ch÷ ViÖt, chóng ta cÇn tÊt c¶ 71 m· (33 m· ch÷ th­êng, 33 m· ch÷ hoa, 5 dÊu thanh). §©y lµ sè l­îng m· nhá nhÊt cÇn ®Ó ®¸p øng cho c¸c ®Æc tr­ng cña ch÷ ViÖt.

ViÖc x©y dùng mét b¶ng m· cho ch÷ ViÖt do vËy cã thÓ ®­îc xem xÐt víi sù cïng tån t¹i cña nhiÒu b¶ng ch÷ c¸c n­íc kh¸c, do ®ã më ra kh¶ n¨ng cïng tån t¹i nhiÒu thø tiÕng trong mét c¸ch m· ho¸. NÕu m· ho¸ cho ch÷ ViÖt cïng tån t¹i víi ch÷ Anh (26 ch÷ th­êng, 26 ch÷ hoa), chóng ta chØ cÇn thªm 19 m·.

Cho tíi nay ®· cã nhiÒu ®Ò nghÞ m· ho¸ kh«ng ®Çy ®ñ cho ch÷ ViÖt (kh«ng m· ho¸ dÊu thanh - qu·ng trªn 20 c¸ch m· ho¸ dùng s½n) vµ mét sè ®Ò nghÞ ®Çy ®ñ vÒ m· ho¸ cho c¸c thµnh phÇn c¬ së ch÷ ViÖt (ch÷ c¸i vµ dÊu thanh): ®Ò nghÞ cña bé m· TCVN 5712, ®Ò nghÞ cña c¸c bé m· 8859-V, cp 1258, cp 1129, ®Ò nghÞ cña bé m· Unicode 2.0. Tãm t¾t vÒ tÊt c¶ c¸c c¸ch m· ho¸ ®Çy ®ñ cho ch÷ ViÖt ®· cã tõ tr­íc tíi nay lµ nh­ sau (kh«ng tÝnh c¸c c¸ch m· ho¸ kh«ng m« t¶ ®Çy ®ñ c¸c thµnh phÇn sinh cña ch÷ ViÖt):

NhËn xÐt:

C¶ hai ®Ò nghÞ TCVN 5712-VN2 vµ 8859-V ®Òu tu©n theo kiÕn tróc kh«ng m· ho¸ vµo c¸c vïng C0 vµ C1, do ®ã tu©n thñ theo ISO 8859.

§Ò nghÞ m· ho¸ theo TCVN 5712-VN1,2 chØ cho phÐp tiÕng ViÖt ®­îc song hµnh víi tiÕng Anh trªn cïng mét b¶ng m· trong khi c¸c bé m· 8859-V, cp 1258, cp 1129 ®Òu cho phÐp tiÕng ViÖt cïng tån t¹i trªn mét b¶ng m· víi tiÕng Anh, Ph¸p, §øc, T©y ban nha.

C¸c ®Ò nghÞ cp 1258 vµ cp 1129 lµ sai kh¸c ë vïng C1 vµ 3 vÞ trÝ B4, A8 vµ B8 ë vïng G1 (liªn quan tíi ch÷ Ph¸p), kh«ng ¶nh h­ëng tíi phÇn m· ch÷ ViÖt.

Trong khi TCVN 5712 kh«ng cã m· cho kÝ tù ®ång tiÕng ViÖt th× c¸c b¶ng m· sau ®Òu cã m· cho kÝ tù ®ång.

Bé m· Unicode chøa ®ñ c¶ thµnh phÇn sinh cña ch÷ ViÖt còng nh­ c¸c d¹ng dùng s½n

Còng cßn c¸ch c¸ch m· ho¸, biÓu diÔn ch÷ ViÖt kh¸c, kh«ng dùa trªn nguyªn t¾c sinh cña ng«n ng÷ mµ dùa trªn tËp hîp c¸c d¹ng tæ hîp cã thÓ cã cña ch÷ ViÖt khi in hay viÕt ra. C¸ch m· ho¸ nµy ®ång nhÊt tÊt c¶ c¸c d¹ng thÊy ®­îc cña ch÷ ViÖt víi tõng m· cô thÓ. ViÖc g¾n s½n dÊu thanh vµo c¸c nguyªn ©m t¹o ra thªm 120 tæ hîp kh¸c (5 thanh x 12 nguyªn ©m x 2 d¹ng ch÷ hoa th­êng), bªn c¹nh 14 d¹ng ch÷ ViÖt kh«ng mang dÊu thanh ( 6 nguyªn ©m thuÇn ViÖt x 2 d¹ng hoa th­êng + ch÷ ® vµ §), ngoµi nh÷ng d¹ng ®· cã cña ch÷ tiÕng Anh, biÓu diÔn cho d¹ng thÊy ®­îc bªn ngoµi cña ch÷ ViÖt cã mang dÊu thanh. §Æc ®iÓm cña tÊt c¶ c¸ch m· ho¸ nµy lµ ®Òu kh«ng ®Æt m· cho thµnh phÇn dÊu thanh trong ng«n ng÷, ®Èy thµnh phÇn dÊu thanh vµo bªn trong tõng con ch÷ nguyªn ©m cã mang dÊu. Thµnh thö mét nguyªn ©m sÏ cã 6 m· ®i kÌm ®Ó biÓu thÞ cho 6 biÕn thÓ trong c¸ch viÕt, do ®ã t¹o ra sù l·ng phÝ kh«ng gian m·, sù r­êm rµ kh«ng mang tÝnh b¶n chÊt cña ng«n ng÷.

Thùc chÊt biÓu diÔn ch÷ quèc ng÷ theo tÊt c¶ c¸c d¹ng thÊy ®­îc ®ã chØ xuÊt hiÖn do nh÷ng rµng buéc cña kÜ thuËt trong giai ®o¹n nµo ®ã, kh«ng ph¶i lµ b¶n chÊt cña ng«n ng÷. C¸c d¹ng thÊy ®­îc cña ch÷ ViÖt chØ lµ thÓ hiÖn cña c¸ch cÊu t¹o ghi ©m, kh«ng ph¶i lµ thµnh phÇn sinh bªn trong cña ng«n ng÷. ViÖc ®ång nhÊt c¸c d¹ng thÊy ®­îc víi m· ho¸ biÓu diÔn d÷ liÖu bªn trong ®­a ®Õn nh÷ng khã kh¨n khi xö lÝ vÊn ®Ò ch÷ ViÖt trong khu«n khæ sö dông c¸c phÇn mÒm ®­îc viÕt cho c¸c ng«n ng÷ kh¸c. LÝ do lµ v× m· ho¸ nh­ vËy chiÕm qu¸ nhiÒu vÞ trÝ. Xu h­íng thèng nhÊt sö dông c¸c phÇn mÒm quèc tÕ ho¸ trªn qui m« toµn thÕ giíi kh«ng thÝch hîp vãi c¸ch m· ho¸ nµy cho ch÷ ViÖt. ViÖt Nam ®­¬ng nhiªn kh«ng thÓ mét m×nh theo c¸ch m· ho¸ riªng t¸ch rêi trµo l­u ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi ®­îc.

Trë l¹i

Lªn ®Çu trang

Xem tiÕp